Hz. Ömer’in Basra valisi Ebu Musa el-Eş’ari’ye gönderdiği talimatname besmele ile başlar ve bazı kısımları şöyledir:
“Mü’minlerin emiri, Allah’ü Teala’nın kulu Ömer’den Abdullah bin Kays’a(Ebu Musa el-Eş’ari)! Allah’ın selamı üzerine olsun. Kaza(hüküm vermek) muhakkak ki, muhkem bir vazife(farz), tabi olunan bir adet(sünnet)tir. Sana Getirilen davalar üzerinde iyice düşün. Mes’ele senin yanında açıklığa kavuşunca, hükmünü ver ve derhal icra et, icra edilmeyen bir hakkın faydası yoktur. Duruşma sırasındaki bakışlarında ve bulunduğun yerlerde adaleti elden koma. Böylece ne zengin ne fakir, adaletsizliğe uğrayacaklarından korkmasınlar. Davayı delil ile isbat etmek, davalıya; yemin, davayı red edene düşer. Davayı hükme bağladıktan sonra ertesi gün yanlış hüküm verdiğini anlarsan, seni hiçbir şey Hakk’a dönmekten alıkoymasun. Hakk’a dönmek, hatada devam etmekten hayırlıdır. Getirilen davanın hükmünü Kur’an-ı Kerim’de ve hadis-i şerifte bulamazsan, ictihad et. Kıyas yoluyla Allahü Teala’nın rızasına uygun düşeceğini umduğun hükmü ver. Beyyine(delil) getirirse, hakkını alır. Bu mühlet içerisinde delil getiremeyen, yahut getirmeyenin aleyhine hüküm ver. İftira cezasına çarpılan, yalancı şahitlikle tanınan ve akraba olanlar müstesna. Müslümanlar biri diğeri hakkında şahitlikte bulunabilirler. Muhakeme sırasında insanlara karşı gazap ve hiddetten, bağırıp çağırmaktan ve işlerin çokluğundan sıkıntı duymaktan ve ekşi yüzlü olmaktan sakın. Allahü Teala, işlerinde rızasından ayrılmayan kadıyı, insanlar tarafından gelecek tehlikelerden korur. Yaptığı işlere riya karıştıran, hüsn-ü niyeti olmayan kadıyı Allahü Teala halk içinde rezil eder. Allahü Teala ihlas ile yapılan amelleri kabul eder. Allahü Teala’nın ihsan buyuracağı mükafatı ne sanıyorsun?”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder